Passiflora incarnata, halk deyişi ile çarkıfelek bitkisi, geleneksel tıp içerisinde yaygın olan bir asma türü. İçeriği itibarıyla sakinleştirici etkisi olduğu belirtilen çarkıfelek çiçeği farklı çalışma ve araştırmalara da sık sık konu oluyor. Peki passiflora incarnata nedir, nerelerde yetişir ve faydaları ile zararları neler? Tüm merak ettiklerinizi Narecza'da bulabilir, hemen keşfetmeye başlayabilirsiniz.
Türkçede çarkıfelek bitkisi ve saatgülü gibi adlarla anılan passiflora incarnata, ABD'nin güneyi ile Orta ve Güney Amerika'ya özgü bir bitki türü. Türkiye'de ise Antalya ve Muğla’da tropikal meyve yetiştiriciliği yapan üreticiler tarafından küçük bir alanda kültürünün yapıldığı bilinmekte. Passiflora incarnata özellikleri gereği hem geleneksel hem de farmakolojik kullanım alanlarına sahip. "Passifloraceae" familyası içerisinde yer alan bu bitki türü, Ayurveda ve Siddha tıp sistemleri içerisinde de sıklıkla yer alıyor. Özellikle sedatif ve anksiyolitik etkileri nedeniyle santral sinir sistemi hastalıklarına karşı öne çıkan çarkıfelek bitkisinin daha çok üst bölümleri kullanılıyor. Özü ise yiyecek ve içeceklerde lezzet vericiliği ile yer alan bu bitkilerin cilde doğrudan uygulandığı kullanımlar da mevcut. Rahatlatıcı etkisi ile popülerlik kazanan bu bitki çeşidi, parlak ve iri çiçekleri ile de hafızalara kazınıyor. 9 metreye kadar yüksekliklere ulaşabilen çarkıfelek, pembe, sarı, mavi ve beyaz renkte çiçeklere sahip olup süs bitkisi olarak da yetiştirilebiliyor.
Çarkıfelek bitkisi faydaları ise en çok ruhsal sıkıntı ve gerginlik ekseninde öne çıkıyor. Insomnia ve anksiyete gibi sinir sistemi problemleri / hastalıkları karşısında çarkıfelek sık tercih edilen bir bitki. Bu açıdan rahatlatıcı ve yatıştırıcı etkileri bilinen çarkıfelek, zihinsel stresin hafif semptomlarını hafifletmek ve uyumaya yardımcı olmak için de öne çıkıyor. Ayrıca bilimsel ve tıbbi yayınların yer aldığı ScienceDirect web sitesinde yayımlanan bir çalışmaya göre DEHB (dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu) problemi yaşayan çocuklarda da çarkıfelek bitkisinin iyileştirici etkisinden söz ediliyor. Sinirlilik ve uykusuzluk hallerinin tedavisi için Almanya'daki Commission E tarafından onaylanan bu bitki, çeşitli ameliyatlar öncesinde kaygıyı yatıştırmak için de yaygın bir şekilde tercih ediliyor. Prof. Dr. Ekrem Sezik ise Avrupa İlaç Kurumunun pasiflorayı Geleneksel Bitkisel Tıbbi Ürünler (GBTÜ) arasında kabul ettiğini belirtiyor ve Sezik'in aktardıklarına göre kurum bu bitkinin kullanım amacını "stresin hafif belirtilerine ve uyku düzenini sağlamaya yardımcı olma" olarak tanımlıyor. Bununla beraber, passiflora incarnata'nın hipnotik etkileri olabileceğine yönelik bilimsel ifadeler de var. Yine ScienceDirect sitesinde yer alan bir bilgiye göre ise uyku yardımcısı olarak kullanımının herhangi bir yararlı etki yaratmasının muhtemel olmadığı vurgulanıyor. Çarkıfelek bitkisi zararları ile ilgili ise aynı yayında bilinç değişikliği gibi problemlerden bahsedilse de yan etkilerinin nadir olduğu belirtiliyor.
Çarkıfelek Bitkisi Kullanımı
Kullanım noktasında ise çarkıfelek bitkisi çayı oldukça yaygın. Drog; çay olarak kullanılmasının yanında şurup, kapsül, tablet, draje gibi çeşitleri ile de alınabiliyor. Bu noktada gıda takviyesi markalarının kullanım talimatları da değişkenlik gösterebiliyor. Avrupa İlaç Kurumuna göre 12 yaş altı bireyler için tavsiye edilmeyen passiflora incarnata, farklı kaynaklara göre ise 3 - 12 yaş arası çocuklar için uygun dozlara sahip. Diğer ilaçlar ile etkisi, kullanım için süre kısıtlaması gibi bilgiler ise mevcut değil. Bununla beraber takviye edici gıdaların ilaç olmadığını ve hastalık önleme amacıyla kullanılmadığını unutmayın. Takviye formundaki ürünlerin kullanımı öncesinde hekiminizin direktiflerine göre hareket etmeniz ve profesyonel tıbbi yönlendirme almanız önem teşkil ediyor. Dilerseniz, Bitkisel Ürünler sayfamızı da ziyaret edebilirsiniz.
Play Store/Narecza
App Store/Narecza
