New York'taki Union Square Laser Dermatology'de kurul sertifikalı dermatolog olan Jennifer Chwalek,"Kollajen, cildin yapı taşlarından biridir ve cildin pürüzsüz ve kırışıksız olması için hacim sağlayan ana yapısal proteindir," diye açıklıyor.
New York merkezli yönetim kurulu sertifikalı dermatolog Doktor Marisa Garshick “Güneşe maruz kalmak veya kirlilik gibi çevresel faktörler kollajeni parçalara ayırarak yüzünüzde kırışıklık oluşma ihtimalini arttırır.” diyor ve ekliyor “Yaşınız ilerledikçe, vücudunuzun kollajen üretimi azalır. Dolayısıyla, cildiniz daha ince ve daha az yapısal desteğe sahip gibi görünebilir. Bu nedenle, bazı kişiler ciltlerinde sarkma fark etmeye başlar.”
Doktor Garshick kolajen kaybının 20’lı yaşların başında başladığını belirtiyor. Dolayısıyla, hâlihazırda vücudunuzda bulunan kollajeni korumak cildinizi daha fazla kollajen üretmesi için teşvik etmek kadar önemlidir. Yazımızın devamında bunu nasıl yapacağınızı anlattık.
Retinoid/retinol, kolajen üretimi sürecinde yer alan genleri destekleyen A vitamini türevleridir. Chwalek, Mart 2016'da Journal of Cosmetic Dermatology Dergisinde yayınlanan bir çalışmaya atıfta bulunarak, "Araştırmalar, 12 hafta boyunca retinol uyguladıktan sonra yüz kırışıklıklarında bir gelişme olduğunu gösteriyor." diyor.
Bakuchiol retinoid ve retinollere doğal bir alternatiftir. Retinoidlere benzer bir şekilde kollajen üretminini teşvik etmesine rağmen, daha az tahrişe yol açtığı düşünülmektedir. Dr. Garshick
Haziran 2018'de British Journal of Dermatology’de yayınlanan bir çalışmaya atıfta bulunarak. "Bu özellikle hassas cilde sahip insanlar için iyi olabilir" diyor.
Sabahları C vitamini serumu kullanın. Doktor Chwalek “C vitamini cildinizdeki kollajeni UV ışınlarının yol açtığı hasara karşı koruyan güçlü bir antioksidandır.” diyor ve ekliyor “Ayrıca, C vitamini kolajen üretimini ve mevcut kollajenlerin stabilize edilmesini de düzenliyor.”
Peptitler, Paula’s Choice.com’a göre proteinlerin yapı taşları olarak hizmet eden kısa bir amino asit zincirleridir. Doktor Garshick peptit içeren ürünler hakkında “Ciltteki kollajen ve elastin miktarını arttırmaya yardımcı olarak cildi sıkılaştırdığı düşünülüyor.” diyor.
Güneş kremi cilt kanserini önleme için hayati öneme sahip olmanın yanı sıra cildi genç ve canlı tutmak için de önemlidir. Garshick, "UV ışınlarına maruz kalmak kollajenin bozulmasına yol açabilir, bu da ince çizgilerin ve kırışıklıkların ortaya çıkmasına neden olabilir, bu nedenle düzenli olarak güneş kremi kullanmaya başlamak için asla çok genç olmazsınız." diyor. Amerikan Dermatoloji Akademisi, koruma faktörü (SPF) 30 veya daha yüksek bir geniş spektrumlu güneş kremi kullanmanızı öneriyor.
Doktor Garshick güneş kreminin etkisinin 2 saat sürdüğünü söylüyor. "Güneş kremini günlük rutininizin bir parçası haline getirmek şart olsa da özellikle güneşe uzun süre maruz kaldığınız günlerde, gün boyunca belirli aralıklarla tekrar güneş kremi uygulamanız önemlidir." diyor. Satın aldığınız ürünün etiketini kontrol edin; Cilt Kanseri Vakfı her iki saatte bir güneş kremi uygulamanızı tavsiye etse de yeniden uygulama önerileri farklılık gösterir.
Doktor Girshick eğer cildinizdeki kollajeni korumak istiyorsanız güneş kremi kullanırken boynunuzu, göğsünüzü ve ellerinizin arkasını unutmamanız gerektiğini belirtiyor: "Bu bölgelerdeki cilt daha ince olduğundan yaşlanmanın etkilerini gösterme olasılığı daha yüksektir. Dolayısıyla, bu bölgeler kümülatif güneş hasarının etkilerini görmeye daha yatkındır." diyor.
Kahve ve smoothie'lere karıştırabileceğiniz tozlar da dahil olmak üzere çeşitli kolajen takviyeleri mevcuttur. Bu konuda daha fazla araştırılmaya ihtiyaç duyulmasına rağmen, Garshick, Journal of Drugs in Dermatology dergisinde Ocak 2019'da yapılan ve ön araştırmaların kollajen takviyelerin cilt elastikiyetini, hidrasyonunu ve cilt içindeki kolajen yoğunluğunu arttırmaya yardımcı olduğunu gösterdiğini belirten bir çalışmayı örnek gösteriyor.
Diyetiniz yeterli miktarda protein içermeli ve dengeli olmalidir. Doktor Garshick “Yüksek proteinli gıdalar kollajen sentezi için kritik öneme sahip amino asitler içerir" diyor. Balık, deniz ürünleri, derisiz tavuk göğsü ve yağsız sığır eti gibi hayvansal gıdalar yağsız proteinler bakımından zengindir.
Doktor Chwalek şeker bakımından zengin bir diyet kollajen parçalayan gligasyon son ürünlerinin (AGE olarak adlandırılır) oluşumunu teşvik ettiğini söylüyor. Ek şeker alımınızı tükettiğiniz ürünlerin ambalajlarında bulunan “eklenmiş şeker” ibaresini kontrol ederek sınırlandırabilirsiniz.
Harvard Üniversitesine göre, tabağınızın yarısını meyve ve sebze ile doldurmanın kalp hastalığını engellemek de dâhil olmak üzere birçok yararı vardır. Doktor Chwalek meyve ve sebze tüketmenin cilt sağlığı için de yararlı olabileceğini söylüyor, “ Diyetinizin antioksidanlar (meyve ve sebzeler) bakımından zengin olması, serbest radikallerin yol açtığı hasarı engellemenize yardımcı olur.” diyor.
Cilt Kanseri Vakfı'na göre, geniş kenarlı bir şapka yüzünüzü, kafa derinizi ve boynunuzu güneşten ışınlarının yol açtığı zarardan koruyacaktır. Kalın bir malzemeden yapılmış bir şapka seçin.
Göz çevrenizde oluşan kaz ayağı olarak bilinen kırışıklıklardan korunmak için güneş gözlüğü kullanın. Büyük güneş gözlükleri UV ışınlarının etraftan sızmasına yardımcı olacaktır. Amerikan Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezine göre ucuz güneş gözlükleri bile sizi hem UVA hem de UVB ışınlarına karşı koruyacaktır.
Sigara içmek cildinizi birçok yönden yaşlandırır. Doktor Chwalek “Sigara içmek cilde kan akışını ve oksijeni azaltır. Ayrıca, kolajen ve elastin liflerine zarar veren ve ciltte antioksidanları emen toksik serbest radikaller oluşturur" diyor. Sonuç olarak, bu, ciltteki kırışıklık oluşum sürecini hızlandırır. Ayrıca, daha önce yapılmış araştırmalar, sigara içmenin cildinizi yaşlandırdığını kanıtlamıştır.
Kimyasal peeling de dahil olmak üzere hastanede yapılabilecek yaşlanma karşıtı birçok prosedür vardır. Doktor Garshick, bu tedavinin cilt hücresi yenilenmesini artırmak için hidroksi asitler (glikolik asit gibi) kullandığını ve bunun da kollajen üretimini uyardığını söylüyor. "Hastalar, kimyasal peelingden ton, doku, ince çizgilerin ve kırışıklıklar bakımından hemen fayda görüyorlar” diyor.
Dermatoloğa yeniden şekillendirme lazeri, radyofrekans tedavisi, mikroneedling, IPL (yoğun darbeli ışık), Juvederm/Restylane veya Radiesse gibi tedaviler için iyi bir aday olup olmadığınızı sorun. Doktor Chwalek "Bu tedaviler kollajen üretimini uyarır ve gözle görülebilen yaşlanma belirtilerinin tedavisine yardımcı olabilir. Hastalar ciltlerinin zamanla daha düzgün ve pürüzsüz göründüğünü fark eder", diyor.
Araştırmalara göre, stres iltihaplanmaya neden olur, vücudun kendini onarma yeteneğini zayıflatır ve cildin yaşlanmasını hızlandırır. Hayatınız bunaltıcı hale geldiğinde elinizde stresten kurtulmanıza yardımcı olabilen aktivitelerin bir listesi olsun.
Fiziksel aktivite vücudunuzu, zihninizi ve cildinizi genç tutar. Doktor Chwalek, "Yaşlanma sürecini yavaşlatmada etkili faktörlerden bir diğeri egzersizdir." diyor. Dahası, Mayo Clinic, fiziksel aktivitenin stresi azaltmak için iyi bir yol olduğunu belirtiyor.
Alkol vücudunuzun kollajen üretme kabiliyetine ve doğal antioksidan sistemine zarar verir. The Journal of Clinical and Aesthetic Dermatology dergisinde 2019 yılının ağustos ayında yayınlanan bir araştırmaya göre, haftada 8 bardaktan daha fazla alkol tüketmek ciltteki kırışıklık ve ince çizgi oluşma ihtimalini arttırır.
İnsanlar üzerinde daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulsa da düzenli bir uyku programına sahip olmak kollajen yenilenmesine yardımcı olabilir. Amerikan Ulusal Uyku Vakfı, yetişkinlere gecede 7 ila 9 saat arası güzellik uykusu uyumalarını önerir.