Yağ bezeleri vücudunuzun tümündeki saç köklerine bağlıdır ve cildinizin yüzeyine sebum salgılarlar. Sebum yağ ve hücre kalıntılarından oluşan cildinizin esnek ve nemli kalmasına yardımcı olan hafif yağlı bir tabaka oluşturur.
Yağ hiperplazisi, yağ bezleri sıkışan sebum ile genişlediğinde ortaya çıkar. Bu durum, ciltte, özellikle de yüzde parlak şişlikler oluşturur. Bu şişlikler zararsızdır, fakat çoğu kişi kozmetik sebeplerden dolayı onlardan kurtulmak istemektedir.
Yağ hiperplazisi ciltte sarımsı veya et renginde şişliklere yol açar. Bu şişlikler parlaktır ve genellikte yüzde ortaya çıkarlar. Ayrıca, boyutları 2 ila 4 milimetre arasındanadır ve ağrıya yol açmazlar.
Bazen yağ hiperplazisi, bazal hücreli karsinom ile karıştırılabiliyor. Bazal hücreli karsinomun yol açtığı şişlikler genelde pembe veya kırmızı renklidir ve hiperplazinin yol açtığı şişliklere kıyasla çok daha büyüklerdir. Doktorunuz hangi hastalığa sahip olduğunuzu tespit etmek için size biyopsi yapacaktır.
Yağ hiperplazisi genelde orta ve ileri yaştaki bireylerde görülür. Ten rengi açık olan ve güneş ışınlarına çokça maruz kalmış kişiler yağ hiperplazisine daha yatkındır.
Yağ hiperplazisi genetik nedenler dolayısı ile de ortaya çıkabilir. Aile bireylerinden biri daha önce yağ hiperplazisi geçiren kişiler genellikle kendileri de hiperplaziye yakalanırlar. Ayrıca, bazı kanser riskini artıran nadir bir genetik bozukluk olan Muir-Torre sendromu olan kişilerde sıklıkla yağ hiperplazisi geliştirir.
Yağ hiperplazisi genellikle zararsız olsa da Muir-Torre sendromu olan kişilerde bir tümör belirtisi olabilir.
İmmünsüpresan bir ilaç siklosporin (Sandimmune) alan kişilerin de yağ hiperplazisi gelişme olasılığı daha yüksektir.
Eğer şişlikler sizi rahatsız etmiyor ise, tedavi görmeniz gerekmez.
Yağ hiperplazisinden kurtulmak için, etkilenmiş yağ bezelerinin alınmaları gerekir. Etkilenmiş yağ bezelerini başarılı bir şekilde çıkarmak için tedaviyi birden fazla kez uygulamanız gerekebilir. Sebumu kontrol etmek ve yağ bezelerini çıkarmak için birkaç seçenek vardır. Bu seçeneklerden bazıları:
- Elektrokoterizasyon: Elektrik yüklü bir iğne şişliği ısıtır ve yok eder. İşlemden sonra etkilenmiş bölgede kısa süreliğine yara kabuğu oluşur. Ayrıca tedavinin uygulandığı bölgede renk değişikliği de yaşanabilir.
- Lazer Terapisi: Bir sağlık uzmanı cildinizin üst tabakasını incelterek sıkışmış sebumu çıkarmak için lazer kullanabilir.
- Kriyoterapi: Bir sağlık uzmanı şişlikleri dondurarak kolayca cildinizden soyulmalarını sağlayabilir. Bu seçenek de etkilenen bölgede renk değişikliğine neden olabilir.
- Retinol: Bir tür A vitamini olan Retinol, cilde uygulandığında yağ bezlerinin tıkanmasını azaltmaya veya önlemeye yardımcı olabilir. Reçetesiz olarak düşük konsantrasyonlu retinol satın alabilirsiniz, fakat, şiddetli vakaları tedavi etmek için izotretinoin (Myorisan, Claravis, Absorica) adı verilen reçeteli bir ilaç daha etkilidir. Retinolun işe yaraması için 2 hafta boyunca kullanılmalıdır. Yağ hiperplazisi genellikle retinol tedavisi bırakıldıktan yaklaşık bir ay sonra tekrar ortaya çıkmaya başlar.
- Antiandrojen İlaçlar: Yüksek testosteron seviyeleri yağ hiperplazisinin olası bir nedeni gibi görünmektedir. Antiandrojen reçeteli ilaçlar testosteron seviyelerini düşürür ve sadece kadınlar tarafından “son çare” olarak kullanılır.
- Sıcak Kompres: Şişliklere sıcak kompres uygulamak sebum birikintisini çözmeye yardımcı olabilir. Bu metod yağ hiperplazisini tedavi etmese de şişlikleri küçültüp daha az gözle görülebilir hale getirebilir.
Yağ hiperplazisini önlemenin bir yolu olmasa da riskini azaltabilirsiniz. Yüzünüzü salisilik asit veya düşük konsantrasyonlu retinol içeren bir temizleyici ile yıkamak yağ bezlerinin tıkanmasını önlemeye yardımcı olabilir.
Yağ hiperplazisi güneşe maruz kalma ile bağlantılıdır, bu yüzden, mümkün olduğunca güneş ışınlarından uzak durarak riskinizi azaltabilirsiniz. Güneşe çıktığınızda, en az 30 SPF'li bir güneş kremi kullanın ve kafa derinizi ve yüzünüzü korumak için bir şapka takın.
Sonuç Olarak
Yağ hiperplazisi zararsızdır fakat şişkinlikler bazı kişileri rahatsız edebilir. Eğer şişkinliklerden kurtulmak istiyorsanız doktorunuza danışabilirsiniz. Doktorunuz cilt tipiniz için en uygun olan tedavi yöntemini tespit edecektir.
Sadece sonuçları görmek için birkaç tedavi türünü denemeniz gerekebileceğini ve tedaviden sonra şişkinliklerin geri dönebileceğini unutmayın.